اثر ضدقارچی نانوذرات اکسید منیزیم، اکسید روی، اکسید سیلیکون و اکسید روی بر روی کاندبدا آلبیکانس

کاندیدیاز معمول ترین عفونت قارچی در انسان و حیوانات خونگرم است. کاندیدا آلبیکانس، یک پاتوژن فرصت طلب در میزبان های دچار ضعف ایمنی، مثل بیماران مبتلا به ایدز و بیماران تحت شیمی درمانی می باشد. از آنجا که داروهای ضدقارچی محدود بوده، سمیت بالایی دارند و ممکن است قارچ ها نسبت به آن ها مقاوم باشند، پیدا نمودن عواملی که دارای خواص ضدقارچی بوده و عوارض و سمیت کمی داشته باشند، بسیار ضروری به نظر می رسد. نانوداروها نسل جدیدی از عوامل ضدمیکروبی هستند که در دو دهه اخیر بسیار مورد بررسی قرار گرفته اند، از میان آن ها، نانوذرات اکسید فلزی، دارای خصوصیات منحصر به فردی، نظیر نسبت بالای سطح به حجم هستند که آن ها را به عنوان عوامل ضدمیکروبی مناسبی مطرح می سازد. در این مطالعه، آثار ضدقارچی چهار نانوذره اکسید فلزی (نانو اکسید روی، نانو اکسید سیلیکون، نانو اکسید منیزیم و نانو اکسید مس) در مقایسه با آمفوتریسینb، بر روی کاندیدا آلبیکانس در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. جهت تهیه سوسپانسیون این نانوذرات، از محلول 5 درصد اسید استیک در آب مقطر استفاده شد. جهت بررسی اثر ضدقارچی این مواد، حداقل غلظت مهاری (mic) و حداقل غلظت قارچ کشی (mfc) آن ها با اثر ضدقارچی حلال (اسید استیک 5 درصد) مقایسه گردید. نتایج نشان داد که مقادیر µg/ml 3200 و کمتر نانو ذرات اکسید منیزیم و اکسید سیلیکون، فاقد اثر ضدقارچی می باشند، اما mic و mfc نانوذره اکسید روی، به ترتیب µg/ml 200 و µg/ml 400 می باشد، هم چنین mic وmfc نانوذره اکسید مس نیز µg/ml400 می باشد. در این بررسی، mic و mfc آمفوتریسین b، به ترتیب µg/ml5/0 و µg/ml 2 برآورد گردید. نتیجه گیری می شود که نانوذرات اکسید مس و اکسید روی، خاصیت ضد کاندیدا آلبیکانسی داشته و ممکن است بتوان از آن ها در درمان عفونت های ناشی از این قارچ استفاده کرد، که لازم است این مهم در شرایط in vivo مورد بررسی قرار گیرد. در سال های اخیر، میکروب هایی که به آنتی بیوتیک ها مقاوم اند، رو به افزایش بوده است (25). هرچند مقاومت به داروهای ضدقارچی به اندازه مقاومت در برابر عوامل ضدباکتریایی مشکل ساز نیست، نگرانی مهم این است که تعداد عوامل ضدقارچی اصلی بسیار محدود می باشد (41)، لذا، نیاز اجتناب ناپذیر و فوری به عوامل ضدمیکروبی با مکانیسم های جدید وجود دارد. کاندیدا آلبیکانس، یک قارچ دوشکلی است که به عنوان یک همزیست در حیوانات خونگرم مثل انسان وجود دارد. این قارچ در سطوح مخاطی دهان و حفره واژنی و مجرای گوارشی مستقر می شود و همچنین بسته به شرایط میزبان، قادر به ایجاد عفونت های مختلفی می باشد (79، 3)، لذا عفونت های کاندیدا آلبیکانس (کاندیدیاز) در افراد سالم بسیار غیرمعمول هستند. نانوتکنولوژی به عنوان یک زمینه تحقیقاتی، با پیشرفت سریع در حال شکوفایی است و در علم و تکنولوژی، جهت تولید مواد جدید در مقیاس نانو، به کار گرفته می شود. نانو کلمه ای یونانی به معنای بسیار کوچک است. نانوذرات، مجموعه ای از اتم ها در اندازه 100-1 نانومتر هستند و در واقع، حداقل در یک بعد اندازه نانومتری (9-10 متر) دارند. اندازه نانومتری این مواد باعث می شود که مواد خواص شیمیایی، الکتریکی، نوری و خواص مختلف دیگری را از خود بروز دهند (6). نانوذرات مهم شامل نانوذرات فلزی مانند نانوذرات نقره و طلا، نانوذرات اکسید فلزی مثل اکسید تیتانیوم و اکسید روی و نانوذرات آلی مثل مولکول c60 و نانوذرات کیتوزان و نانووایرها مثل نانوتیوب های کربنی می-باشند که هر گروه دارای ویژگی ها و خصوصیات منحصر به خود بوده و کاربردهای متفاوتی دارند (6). ازآنجا که نانوذرات خصوصیات مشخص شیمیایی، فیزیکی، نوری و مکانیکی دارند، کاربرد آن ها در قرن اخیر رو به افزایش است. نویدبخش ترین آن ها، نانوذرات فلزی و اکسیدهای آن ها می باشند (53). این نانوذرات به خاطر نسبت سطح به حجم بالایی که دارند، خواص ضدمیکروبی مناسبی از خود نشان می دهند، و باتوجه به این که مقاومت میکروبی نسبت به یون های فلزی وآنتی بیوتیک ها و همچنین توسعه سویه های مقاوم رو به گسترش است، این داروهای نوپا، مورد توجه ویژه قرار گرفته اند (18). نانوذرات در پزشکی نیز کاربرد دارند و می توانند در تشخیص و درمان مورد استفاده قرار گیرند. در این بین ساخت نانوذرات با خواص ضدمیکروبی، از دیر باز مورد توجه بوده است. اخیراً توجه به تهیه و به-کارگیری داروهای مختلف در مقیاس نانو معطوف شده است. نانوذرات فلزی و اکسیدهای آن ها نیز در بوته آزمایش قرار گرفته اند. نانوداروها، به دلیل نسبت سطح به حجم بالا و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی منحصر به فردشان، به عنوان عوامل ضدمیکروبی نوینی در نظر گرفته می شوند (47، 18). تحقیقات نشان می دهد که نانوذرات نقره، خاصیت باکتری کشی قوی دارد (83، 64، 51). همچنین این نانوذره بر روی قارچ ها نیز تأثیر بالایی از خود نشان می دهد(55، 41). نانوذره اکسید روی(zno) همانند نانو ذره دی اکسید تیتانیوم، در حضور uv قابلیت فوتوکاتالیستی دارد و می تواند منجر به نابودی باکتری ها گردد. تأثیر باکتری کشی نانوذره اکسید منیزیم (mgo) نیز بر روی تعدادی از باکتریها مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که این نانو ذره خواص بهتری نسبت به دی اکسید تیتانیوم دارد. اثر ضد باکتریایی نانو اکسید مس، بر روی استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی سیلین و اشریشیا کولی مشاهده شده است (66). بررسی صورت گرفته نشان داد که اطلاعاتی در مورد قابلیت ضد قارچی نانوذرات اکسید روی، اکسید منیزیم، اکسید مس و اکسید سیلیکون موجود نیست؛ بنابراین، در این تحقیق تأثیر این چهار نانوذره، روی رشد کاندیدا آلبیکانس با شماره رفرانس ptcc10231 مورد بررسی قرار گرفت.